برای درک تفاوت بین یاتاقان و بلبرینگ ابتدا باید تعریف صحیحی از هر دو داشت. در دنیای امروز انواع خودرو با طراحی مدرن تری به بازار عرضه می شوند. اغلب قطعاتی که در ساخت این خودروها و ماشین های صنعتی به کار گرفته می شود دارای قطعات متحرکی هستند. اصطکاکی که بین قطعات ماشین ها وجود دارد می تواند علاوه بر استهلاک این قطعات بخش زیادی از انرژی را نیز هدر دهد. برای جلوگیری از این منظور از قطعاتی استفاده می شود که حرکت را روان و آسان می کند. یاتاقان ها برای این منظور طراحی و به تولید می رسند. یاتاقان دارای انواع متفاوتی است و با توجه به مواردی مانند ساختار یا نوع حرکت دسته بندی می شود. یاتاقان و بلبرینگ فقط برای استفاده در خودرو نیست بلکه دامنه استفاده از این دو قطعه بسیار گسترده و در بسیاری از صنایع است. بلبرینگ یکی از دسته های یاتاقان محسوب می شود. با دانشنامه بلبرینگ همراه باشید.
تفاوت یاتاقان و بلبرینگ در چیست ؟
واژه یاتاقان معمولا به اختصار و به جای یاتاقان لغزشی مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع تفاوت اصلی بین این دو، تفاوت بین بلبرینگ و یاتاقان لغزشی است. عمده ترین تفاوت این دو قطعه در ساختار آن ها است. در ساختار بلبرینگ ها چندین گوی وجود دارد که این گوی ها بر روی یک سطح یکنواخت و صیقلی قرار دارند این در حالی است که یاتاقان ها دارای دو سطح صاف هستند که این دو سطح رو هم قرار دارند و حرکت آن ها توسط برخی مایع های روان ساز تسهیل می شود. علاوه بر خودرو در بسیاری از صنایع دیگر نیز از بلبرینگ و یاتاقان استفاده می شود.
از ویژگی های یاتاقان می توان به کاهش اصطکاک بین تو قطعه، افزایش میدان مغناطیسی، راندمان بالا، تسهیل چرخش، کاهش دمای اصطکاک و ... اشاره کرد. اندازه این قطعه با توجه به اینکه در چه ماشین و یا سیستمی از آن استفاده می شود متفاوت است. بلبرینگ ها نیز چند منظوره هستند و کاربرد های بسیاری در صنعت دارند. به طور کلی یاتاقان و بلبرینگ در خودرو و سایر ماشین آلات صنعتی دارای وظایف مشابه اما با ساختار متفاوت هستند. از ویژگی های این قطعه می توان به کاهش فشار وارده به دستگاه، امکان تعلیق بار، امکان افزودن حرکت خطی به دستگاه و .. اشاره کرد.
اهمیت یاتاقان در صنایع
از مهم ترین قطعاتی که در ماشین های مکانیکی وجود دارند می توان به یاتاقان اشاره کرد. استفاده از یاتاقان ها باعث کاهش اصطکاک دو قطعه می شود و خسارات ناشی از برخورد آن ها کاهش می دهد. استفاده از یاتاقان های چرخشی در صنعت بسیار متداول است، زیرا دارای ساختار مستحکمی هستند و مانع از روی هم قرار گرفتن بسیاری از قطعات خودرو می شوند. نوع پیشرفته یاتاقان های چرخشی در محور چرخ ها و انواع ساده تر آن ها برای استفاده در وسایلی مانند ساعت استفاده می شود. از انواع متفاوت یاتاقان می توان به یاتاقان های لغزشی، غلطشی، مرصع، مغناطیسی و ... اشاره کرد. هر کدام از انواع این یاتاقان ها دارای قابلیت های متفاوتی هستند.
بسته به کاربرد یاتاقان در صنعت این قطعه می تواند فشار بار را با حرکات کروی، مفصلی، خطی و معمولی تعدیل کند .ساده ترین نوع یاتاقان که در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد یاتاقان بوش نام دارد و دارای یک سیلندر است. این یاتاقان در بین محور و چرخ قرار می گیرد.
اهمیت بلبرینگ در صنایع
بلبرینگ هایی که در صنعت استفاده می شوند را می توان از گروه یاتاقان های صنعتی به حساب آورد. این محصول دارای انواع متفاوتی است که کار اصلی آن مقاومت در برابر فشار های شعاعی و محوری است. در ماشین هایی که دارای حساسیت های تخصصی بالایی هستند از بلبرینگ های بزرگ استفاده می شود. در صنایع خودروسازی، صنعت غذایی، صنعت کشاورزی، گاز و پتروشیمی، صنعت دوچرخه سازی، صنایع شیمیایی و ... از بلبرینگ استفاده می شود. بلبرینگ های صنعتی علاوه بر طراحی مدرن و با دقت باید قابلیت تحمل بار های سنگین را داشته باشند. در موارد خاص باید بتوانند در دماهای بالا کارکرد مناسبی داشته باشند. با توجه به نوع صنعت و موارد استفاده، نوع بلبرینگ هایی که از آن استفاده می شود نیز متفاوت است. به طور مثال در صنعت دارو از بلبرینگ های سرامیکی و پلاستیکی استفاده می کنند تا در برابر مواد شیمیایی خورنده و محصولات دارویی مقاومت بالایی داشته باشند. در این صنعت از بلبرینگ های استیل با گرید 3016 نیز استفاده می شود.