یاتاقان قطعه‌ای مکانیکی است که از یک قطعه غلتنده و رینگ داخلی و خارجی تشکیل می‌شود. یاتاقانها در با توجه به فاکتورهای مشخصی در انواع گوناگون تولید می‌گردند و هر یک کاربرد خاص خود را دارند. در واقع برای تقسیم‌بندی این محصولات فاکتورهایی مانند نوع حرکت یاتاقان، میزان تحمل بارهای اعمالی به آن و اصول کاری دیگر مهم هستند. در این مقاله از دانشنامه بلبرینگ با انواع یاتاقانها و کاربرد آنها آشنا خواهید شد.
یاتاقان های غلتشی ساچمه ای یا بلبرینگ ها
بلبرینگ‌ها در دسته بیرینگ‌های غلتشی قرار می‌گیرند. به طور کلی یاتاقان‌های غلتشی شامل دو رینگ داخلی و خارجی و مجموعه‌ای از قطعات غلتنده مانند ساچمه و قفس هستند. این اجزاء داخلی در مسیر مشخصی درون رینگ‌ها حرکت می‌کنند. این در حالی است که قطعات غلتنده به منظور حفظ فاصله بین خود و دیواره‌ها با استفاده از قفس مهار می‌شوند. یاتاقان‌های غلتشی ساچمه‌ای توانایی تحمل بارهای شعاعی و محوری را دارند. در ماشین‌آلات مختلف بلبرینگ‌ها نقش حمایت‌کننده شفت در هنگام چرخش با کمترین میزان اصطکاک را بازی می‌کنند. بلبرینگ‌ها نیز به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند:
- بلبرینگ شیار عمیق:
شیوه طراحی بلبرینگ‌های شیار عمیق ضمن اینکه بسیار ساده است، به شرایط محیطی وابسته نیست. این نوع قطعات مقاومت خوبی در برابر نیروهای شعاعی و محوری دارند. همچنین این نوع بلبرینگ‌ها عملکرد خوبی از خود در سرعت‌های بالا نشان می‌دهند. یاتاقان‌های شیار عمیق به دو صورت تک ردیفه و دو ردیفه در بازار موجود هستند.
- بلبرینگ زاویه‌ای:
در این نوع بلبرینگ نیرو با یک زاویه مشخص بین رینگ داخلی و خارجی پخش می‌شود. بلبرینگ زاویه‌ای برای شرایطی که در سیستم همزمان بار شعاعی و محوری وجود دارد، مناسب است.
- بلبرینگ خود تنظیم:
یاتاقان غلتشی ساچمه‌ای خود تنظیم شامل دو ردیف ساچمه، یک قفس و رینگ بیرونی مشترک با شیار منحنی شکل است. این نوع بلبرینگ برای مواقعی که نیروی شعاعی در سیستم وجود دارد، استفاده می‌شود.
- بلبرینگ کف گرد:
این نوع محصول دارای دو واشر همراه شیار ساچمه، قفس و ساچمه‌ها است. یاتاقان کف گرد برای جایگذاری محوری شفت‌ها و تحمل بار از یک طرف مناسب است. همچنین این نوع بلبرینگ در برابر بارهای شعاعی مقاوم نیست.
یاتاقان های غلتشی استوانه ای یا رولبرینگ ها
یاتاقان‌های غلتشی استوانه‌ای مشابه بلبرینگ‌ها هستند، اما در اجزای غلتنده آنها به جای ساچمه از استوانه استفاده می‌شود. رولبرینگ‌ها به دلیل تماس خطی استوانه‌های خود برای مواقعی مناسب هستند که روی شفت دوار بار بیشتری وجود دارد. این نوع قطعات مکانیکی نسبت به بلبرینگ‌ها در برابر نیروهای شعاعی مقاوم‌تر هستند. انواع یاتاقانها و کاربرد آنها در این دسته به شرح زیر است:
- رولبرینگ استوانه‌ای:
در این نوع یاتاقان غلتشی از استوانه استفاده می‌شود. بدین ترتیب قطعه مورد نظر مقاومت خوبی در برابر بارهای شعاعی زیاد و سرعت‌های بالا دارد.
- رولبرینگ مخروطی:
در یاتاقان غلتشی مخروطی قطعه غلتنده به صورت مخروطی است. در شرایطی که بارهای محوری و شعاعی به بیرینگ اعمال می‌شود، این نوع رولبرینگ به کار می‌رود. میزان تحمل بار محوری این محصول به زاویه شیار حلقه بیرونی آن بستگی دارد.
- رولبرینگ بشکه‌ای:
یکی از مهمترین ویژگی‌های این نوع رولبرینگ‌ها خاصیت خود تنظیمی آنها است. همچنین این قطعات مکانیکی به هم راستا نبودن شفت حساس نیستند. مقاومت در برابر بارهای شعاعی و محوری سنگین و سرعت‌های بالا نیز از دیگر مشخصات رولبرینگ‌های بشکه‌ای است.
- رولبرینگ سوزنی:
در یاتاقان‌های غلتشی سوزنی از قطعه غلتنده استوانه‌ای استفاده می‌شود. قطر استوانه به کار رفته در این محصولات نسبت به طول آنها کمتر است. یکی از بارزترین ویژگی‌های این قطعات میزان تحمل بار بالای آنها است. همچنین استفاده از این نوع محصولات در مواقعی که با محدودیت فضا روبرو هستید، انتخاب مناسبی به شمار می‌رود.
یاتاقان های هوزینگ
یاتاقان‌های هوزینگ شامل یک بیرینگ هستند که روی یک پایه قرار می‌گیرد. همچنین داخل این قطعات مکانیکی یک فلنج به منظور نصب کردن با پیچ در نظر گرفته شده است. بیرینگی که در یاتاقان‌های هوزینگ استفاده می‌شود، می‌تواند از نوع غلتشی یا لغزشی باشد. نصب و تعویض آسان نیز از دیگر ویژگی‌های این محصولات به حساب می‌آیند.
بیرینگ های خطی
بیرینگ‌های خطی شامل مجموعه قطعات ساچمه‌ای یا استوانه‌ای هستند که در یک غلاف قرار می‌گیرند. این قطعات وظیفه حرکت خزی در طول شفت را بر عهده دارند. علاوه بر این، حرکت چرخشی نیز در بیرینگ‌های خطی امکان‌پذیر است. شما می‌توانید انواع بیرینگ خطی ساده یا فلنج‌دار را تهیه کنید.
بیرینگ های ساده
کاربرد بیرینگ‌های ساده هدایت شفت و ایجاد حرکت در بین اجزای تشکیل‌دهنده سیستم است. این نوع یاتاقان لغزشی در زمان وجود بار زیاد و همچنین عدم نیاز به سرعت حرکتی زیاد استفاده می‌شود. حرکت این نوع بیرینگ‌ها می‌تواند محوری، شعاعی یا ترکیبی باشد. همچنین انعطاف‌پذیری زیاد در شرایط مختلف و مقاومت در برابر بارهای ناگهانی نیز از مزایای استفاده از این نوع یاتاقانها محسوب می‌گردند.
بیرینگ های بدون اصطکاک
بیرینگ‌های بدون اصطکاک از هوا یا میدان مغناطیسی به عنوان حمایت‌کننده شفت استفاده می‌کنند. بنابراین در این قطعات مکانیکی هیچ تماس فیزیکی بین اجزای دوار وجود ندارد. این نوع بیرینگ‌ها برای شرایط کاری حساس و بحرانی مانند ساخت توربین‌ها مناسب هستند.
بیرینگ های ساعتی
بیرینگ‌های ساعتی در دسته یاتاقان‌های لغزشی قرار می‌گیرند. از این قطعات در موقعیت‌های سبک مانند ساعت، متر و ژیروسکوپ استفاده می‌شود. این محصولات ضمن داشتن دقت بالا نسبت به خوردگی مقاوم هستند.
حال که در مورد انواع یاتاقانها یاد گرفتید، راحت تر می توانید انتخاب کنید که کدام یک را می خواهید. برای خرید یاتاقان مد نظر خود، کافی است روی محصول کلیک کنید و درب منزل آن را تحویل بگیرید.