یکی از انواع بلبرینگهای چرخشی، بلبرینگ کف گرد است که کاربردهای زیادی در صنایع مختلف دارد. از آن جمله به صنایع خودروسازی، استفاده در پمپهای صنعتی و فنهای صنعتی میتوان اشاره کرد.
نیروی اصطکاک مانند یک شمشیر دو لبه است. در بسیاری از موقعیتها برای ما مفید است و از آن میتوان به نفع خود در بسیاری از صنایع استفاده کرد. این نیرو در موقعیتهایی هم مخرب و خسارتبار است. با اختراع چرخ و وسایل مکانیکی چرخشی، اصطکاک یکی از معایب بزرگ برای این دستگاههای مکانیکی بود و باعث ساییدگی و تخریب وسایل چرخشی میشد. علاوه بر این گرمایی که بر اثر این اصطکاک ایجاد میشد بسیار مخرب بود. از این رو در کنار این وسایل استفاده از دستگاههای خنککننده اجتنابناپذیر بود. یکی دیگر از معایب اصطکاک این بود که باعث کاهش سرعت و کاهش طول عمر دستگاه میگردید.
با اختراع بلبرینگ تا حدود زیادی این مشکلات هم کاهش یافت. کارکرد بلبرینگها به این صورت است که به جای تماس و ساییدگی سطوح با هم، سطوح به کمک ساچمهها بر روی هم میلغزند که این خود باعث کاهش اصطکاک و حرکت چرخشی سریعتر میشود. استفاده از ساچمهها که به صورت کروی هستند سطح تماس سطوح را با یکدیگر کاهش میدهد و از این طریق اصطکاک و گرمای تولیدی کاهش مییابد. این خود به افزایش طول عمر قطعات دستگاه نیز کمک میکند.
بلبرینگ کف گرد چیست؟
بلبرینگ های کف گرد یکی از انواع بلبرینگها هستند که تحمل زیادی برای بار محوری و دقت عملکرد مطلوبی دارند. این بلبرینگها برای بار شعاعی تحمل زیادی ندارند و مناسب این کار نیستند. جنس این بلبرینگها از فولاد است و همین موجب مقاومت و کیفیت این نوع از بلبرینگها میباشد. استفاده از گریس با کیفیت در حین نصب این نوع از بلبرینگ بسیار حائز اهمیت است چرا که باعث افزایش طول عمر بلبرینگ میشود. این نوع از بلبرینگ در صنایع مختلف و مخصوصا به عنوان بلبرینگ خودرویی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.
بلبرینگ کف گرد از دو عدد واشر، شامل واشر محفظه و واشر شفت، ساچمههای بلبرینگ به همراه قفسه تشکیل شده است. این ساچمهها در اثر فشار بار محوری و غلتش در بین شیار واشر مهار میشود. در سرعتهای بالا که نیروی گریز از مرکز افزایش مییابد و یا در زمانی که بار محوری کاهش مییابد لبههای شیار به راحتی نمیتواند ساچمهها را مهار نماید. قطعات بلبرینگ کف گرد به راحتی قابلیت جدا شدن از هم را دارد و نصب آن راحت است. اما نصب آن را باز هم باید به افراد مجرب سپرد.
لازم است قبل از نصب و سوار کردن بلبرینگ، به دستورالعمل کارخانه که در بروشور یا فایل آموزشی آمده است، توجه شود. چرا که هرگونه خطا در نصب آن موجب آسیب دیدن و کاهش عمر آن میشود. قبل از نصب بلبرینگ کف گرد توجه شود که بلبرینگ سالم و بدون ترک باشد. توجه به به دمای محیط نصب نیز اهمیت دارد. باید توجه داشت در دمای بالا مواد روانکننده که برای نصب بلبرینگ استفاده میشود روانی خود را از دست میدهند، همچنین باید دقت داشت که در محیطهای پر از گرد و غبار عمل سوار کردن بلبرینگ انجام نگیرد چون بر کارایی آن اثر منفی دارد. برای نصب بلبرینگها، به خصوص بلبرینگهای سایز بزرگ نکات ایمنی نظیر استفاده از عینک، دستکش و کفش ایمنی رعایت گردد. به خصوص اگر از روش گرم کردن برای سوار کردن بلبرینگ استفاده میشود.
طریقه نصب بلبرینگ کف گرد استفاده از روشهای هیدرولیکی، مکانیکی و استفاده از روش گرم کردن میباشد.
در روشهای مکانیکی باید دقت شود از ضربات مستقیم به بلبرینگ پرهیز شود. چرا که به بلبرینگ آسیب میرساند. در صورتی که از روش مکانیکی و ضربه زدن استفاده میشود باید صفحات فلزی مقاوم را بر روی بلبرینگ قرار داد و به آن ضربات آهسته وارد کرد.
برای نصب بلبرینگ اگر از روش گرم کردن استفاده میشود، استفاده از شعله مستقیم و مشعل پیشنهاد نمیشود چرا که موجب آسیب رسیدن به بلبرینگ میشود. در این روش باید از دستگاههای القاءکننده گرما استفاده کرد. از مزایای این روش این است که تمام بلبرینگ به طور یکنواخت گرم میشود. اما چون دمای بلبرینگ تا 120 درجه سانتیگراد افزایش مییابد باید حتما از دستکشهای مقاوم به گرما استفاده شود تا دست نسوزد.
انواع بلبرینگ کف گرد
بلبرینگهای کف گرد انواع مختلفی دارند:
بلبرینگ کف گرد یک طرفه
در صورتی که حرکت دورانی دستگاه فقط در یک جهت باشد از بلبرینگ یک طرفه استفاده میشود. این بلبرینگها تحمل بار محوری را فقط در یک جهت دارند. این بلبرینگها ساختار و شکل سادهای دارند و به همین دلیل ارزانتر هستند.
بلبرینگ کف گرد دو طرفه
برای حرکت دستگاههایی که دو طرفه هستند مانند اتومبیل این نوع از بلبرینگ مناسب است. این بلبرینگها توان تحمل بار محوری را در هر دو جهت دارا هستند. همچنی دو شیار برای ساچمهها دارند و دارای دو قفسه هستند.
بلبرینگ کف گرد با تکیهگاه کروی
این بلبرینگها برای سطوح غیر صاف کاربرد دارند و شامل یک واشر قوسی هستند.
در پایان باید متذکر شد که رعایت نکات مربوط به نصب و سوار کردن صحیح بلبرینگ کف گرد و مراقبتهای دورهای نظیر روغنکاری و گریسکاری در افزایش طول عمر بلبرینگ بسیار موثر است. پرهیز از ضربه زدن و گرم کردن با شعله مستقیم در هنگام نصب از بسیاری از خسارتهای جدی و خطرات احتمالی جلوگیری به عمل میآورد. توصیه نهایی این که نصب بلبرینگ کف گرد به خصوص بلبرینگهایی که دز سایزهای بزرگی هستند باید به افراد متخصص و مجرب سپرده شود تا در بسیاری از هزینههای مربوط به خرابی بلبرینگ ناشی از نصب غیر صحیح صرفهجویی شود.