لقی بلبرینگ

گاهی افراد تصور می کنند که اگر بلبرینگ مقداری لقی داشته باشد عملکرد آن با مشکل مواجه می شود و دیگر قابل استفاده نیست. اما این تصور یک تصور غلط است. ما در این مقاله قصد داریم شما را با انواع لقی داخلی بلبرینگ و لزوم وجود آن آشنا کنیم. برای آشنایی با نحوه انتخاب بلبرینگ و کسب اطلاعات تخصصی درباره این محصول با بخش مقالات دانشنامه بلبرینگ همراه باشید.

دلایل وجود لقی در بلبرینگ

لقی داخلی بیرینگ فاصله ای است که در آن یک رینگ بیرینگ نسبت به رینگ دیگر حرکت می کند. همه بلبرینگ ها بسته به کارخانه سازنده خود دارای لقی مجاز به میزان استاندارد هستند. لقی داخلی بلبرینگ به دو دسته شعاعی و محوری تقسیم می شود. همانطور که از نامشان پیداست لقی شعاعی و محوری به معنی بیشترین فاصله شعاعی یا محوری است که رینگ داخلی می تواند نسبت به رینگ خارجی حرکت کند.

زمانی که دستگاه مربوطه در حال کار است بلبرینگ ها باید کمی لقی داشته باشند زیرا در دستگاه در حال کار رینگ داخلی و خارجی  به علت افزایش دما منبسط می شوند. لقی بلبرینگ های غلطکی از نوع C0 تا C5 دسته بندی می شوند. به این ترتیب که C0 نشانه کمترین و C5 نشان دهنده بیشترین لقی است.

بیشتر دستگاه ها در ساخت و تولید صنعتی از لقی C3 استفاده می کنند. اگر انتخاب اولیه کلاس لقی بیرینگ به درستی انجام شود از خرابی های بعدی نیز جلوگیری می شود. عواملی همچون نوع بلبرینگ و قطر شفت در تعیین نوع لقی بلبرینگ موثر هستند.  برای مثال در موتورها و فن ها و تجهیزاتی که با دور و سرعت زیاد دوران می کنند، به کار گیری کلاس لقی بالا باعث ایجاد ارتعاش ( ویبره ) می گردد. معمولا برای تجهیزات و مکانهایی که با دمای بالا کار می کنند نیز از کلاس های لقی بالا استفاده می شود زیرا در غیر اینصورت باعت افزایش دما و آسیب به بیرینگ و ماشین آلات می شود.

به دلیل لقی بلبرینگ شفت می تواند به صورت محوری یا شعاعی جابجا شود. لقی شعاعی و محوری فضایی است که عمود بر شفت و به موازات شفت وجود دارد. شفت یک قطعه به شکل میله فلزی با مقطع دایره ای است که بسته به نوع کاربردشان در ابعاد و اندازه های مختلف و از جنس استیل و فولاد با کربن یا فولاد آلیاژی ساخته می شوند و نه تنها در ساخت بلبرینگ بلکه در تمامی ماشین آلات و تجهیزات چرخشی استفاده می شود. وظیفه عمده شفت انتقال نیرو و انرژی از یک نقطه به نقطه دیگر و حرکت راحت بلبرینگ ها است و در موتورها، گیر بکس، سوارکردن کلاچ، چرخ ‌دنده، چرخ زنجیر و دسته لنگ‌ ها نقش مهمی ایفا می کند.

به طور کلی برای لقی بلبرینگ سه حالت وجود دارد که شامل لقی اولیه بلبرینگ (initial internal clearance)، لقی نصب بلبرینگ (Mounted clearance) و لقی حین کار بلبرینگ (operating clearance) می باشد. هر کدام از این ها همانطور که از نامشان پیداست به ترتیب به معنی لقی داخلی بلبرینگ قبل از نصب، لقی بلبرینگ بعد از نصب و قبل از شروع به کار دستگاه، لقی داخلی بلبرینگ زمانی که به دمای کاری پایدار می رسد است. برای کسب اطلاعات درباره نحوه اندازه گیری لقی بلبرینگ به وبسایت دانشنامه بلبرینگ مراجعه و یا با کارشناسان این مجموعه تماس بگیرید.

در جدول زیر به طور خلاصه سعی شده است تا کلاس های لقی بلبرینگ به همراه کاربردهایشان توضیح داده شود:

لقی منفی در بلبرینگ

در برخی موارد برای بهبود عملکرد ساچمه ها، کاهش صدای چرخش بلبرینگ، نصب بلبرینگ و رولبرینگ با هم، قرار گرفتن شیمز  بین کنس های داخلی و خارجی لازم است در آنها مقداری لقی منفی اعمال شود. بدین صورت که از طریق محکم کردن پیچ و بوش چاکنت بلبرینگ و اعمال یک نیروی منفی محوری از دو جهت روی کنس های داخلی بلبرینگ انجام می شود.

بوش چاکنت قطعه ای از جنس فولاد و متشکل از سه بخش مهره، واشر خورشیدی و بوش نگهدارنده است که برای نصب بلبرینگ مخروطی روی شفت استوانه ای استفاده می شود.

عوامل زیر در انتخاب میزان تلرانس بلبرینگ در کار بسیار موثر هستند:

• میزان بار وارد بر بلبرینگ
• دمای محیط کار
• جنس، ابعاد و تلرانس شفت و محفظه محل نصب بلبرینگ
• اختلاف دمای حلقه خارجی و داخلی بلبرینگ
• سرعت بلبرینگ
• آلودگی محیط کار بلبرینگ

در صورت وجود هرگونه سوال یا تمایل به کسب اطلاعات بیشتر، با کارشناسان ما در دانشنامه بلبرینگ تماس بگیرید.